En genel anlamıyla topluma dahil olması beklenen insanın karakterini inşa etme, becerilerini geliştirme ve toplumsal hayatta ihtiyaç duyacağı bilgileri ona kazandırma faaliyeti olarak görülebilecek eğitimin bu nitelikleriyle bütünüyle beşerî bir olgu olarak karşımıza çıktığı görülür.
Özellikle Türkiye'de eğitim konusunun sürekli gündemde olduğu, eğitimde başarı ya da başarısızlıkların tartışıldığı, ancak benimsenen eğitim yaklaşımlarının ve felsefelerinin ise bu tartışmalar esnasında göz ardı edildiği söylenebilir. Türk modernleşme tarihinde önemli bir yer tutan eğitim meselesinin bütünüyle çözümlenemediği, eğitim söz konusu olunca hep birtakım zorluk ve sıkıntılarla yüzleşmek zorunda kaldığımız, diğer toplumsal meselelerde ise eğitim yoksunluğunun önemli bir etken olduğu iddia edilebilir. Kendini bilme faaliyetinden ulus-devlet inşa sürecinin katalizörlüğüne, bazı ontolojik krizlerden paradigma dönüşümlerine, özgürlükten zorunlu eğitime, eşitsizliklerden rekabete, ahlaktan ideolojiye, müfredattan materyale, yapay zekadan metaverse'e kadar birçok konuyu eğitim odaklı tartışmaların ekseninde bulmamız bu sebeple olsa gerektir.
Analitik perspektif
Yılda iki kez yayınlanan ve baş editörlüğünü Ahmet Koyuncu'nun yaptığı Sosyoloji Divanı 20. sayısının dosya konusunu eğitim olarak seçmiş ve bu konuyu kadim tartışmalardan güncel meselelere kadar analitik bir perspektifle irdeliyor. Dosyanın editörlüğünü üstlenen Adem İnce'nin kadim zamanlardan günümüze eğitim düşüncesinde yaşanan dönüşümlerin mahiyetini incelediği yazısıyla açılan dosyada Mustafa Gündüz, Türk modernleşmesinde eğitimin rolünü Bernard Lewis, Niyazi Berkes ve Hilmi Ziya Ülken'in konuyla ilgili eserleri üzerinden inceliyor. Zekeriyya Uludağ ve Olcay Bayraktar ise Osmanlı'dan Cumhuriyet'e kültür ve medeniyetin zihniyet oluşumuyla ilişkisini, toplumsal değişimin eğitimdeki yansımalarını Türkiye'de hakim eğitim teorisi bakımından ele alan makaleleriyle dikkat çekiyor. Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Çalıkuşu, Vurun Kahpeye, Ankara romanlarında topluma önerilen kadın öğretmenler kapsamında Türk modernleşmesinin ulus merkezli kimlik inşasında önemsenen eğitimin rolünü analiz eden Fatih Uyar, "Çalıkuşu'nda Feride, Vurun Kahpeye'de Aliye, Ankara'da Selma Hanım karakterleri giyim tarzları, düşünce biçimleri, bireysel özellikleri ve eğitim süreçlerinde ortaya koydukları yaklaşımlarla modernleşme ve çağdaşlaşma düzleminde toplumu eğitim vasıtasıyla kurgulamaya çalışan cumhuriyet kadrolarının emellerine katkıda bulunurlar" sonucuna ulaşıyor.
Dosyada yer alan makalelerinde Pierre Bourdieu'nun kavramları etrafında Taner Atmaca ve Eslem Arslan Türkiye'de sınava dayalı "eğitim yarışı"nın ürettiği eşitsizlikleri teorik olarak ele alırken Ali Baltacı ve Bulut Doğan eğitim bilimleri akademisinin ve eğitim araştırmalarının niteliğine ilişkin eleştirel düzeyi epey yüksek bir analiz gerçekleştiriyorlar. Ahmet Dağ ise siber dünyadaki Metaverse ve Yapay Zeka gibi teknolojik imkanların eğitim-öğretimde doğuracağı dönüşümlere, bu çalışmaların getirmesi muhtemel Eduaintment eğitim tarzını konu ediniyor. Ali Öztürk eğitim felsefeleri ve uygulamaları arasında yaşanan karmaşayı ele alırken İbrahim Hakan Karataş da modern okulun geçirdiği dönüşümleri dönemleştirerek bu dönüşümün bugünkü toplumsal boyutlarını çözümlüyor. Derginin söyleşi bölümünde Kanada McMaster Üniversitesi'nden Henry Giroux ile Adem İnce'nin söyleşisi yer alıyor. Giroux ile İnce eğitim kavramının neliğinden modern dönemde eğitimin nerede ve nasıl konumlandırıldığına, eğitim ile diğer modern süreçler arasındaki ilişkiye, paradigma dönüşümlerinden Giroux'un özgün kavramlarına kadar geniş bir çerçevede söyleşiyor. Dergide ayrıca Muhammet Esat Altıntaş, Hanife Özer Aksaray, Ferda Öney, Kasın Küçükalp, Murat Bozkurt, Abdülbaki Değer, İsmail Güler'in yazıları da yer alıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder