11 Mart 2023 Cumartesi

Heidegger ölene kadar kendini tashih etti

 Yirminci yüzyılın en etkili filozoflarının başında gelir Martin Heidegger. Onun Batılı metafizik gelenek içinde unutulmuşluğuna vurgu yaptığı varlık sorusu etrafında ördüğü temel eseri Varlık ve Zaman bu yüzyılın en etkili metinlerinden biri olarak nitelenebilir.

Özgür Taburoğlu, bu etkili filozofun bazı temel kavramlarına ilişkin yazdığı kitabında "varlıkla yüzleşen ve insana benzeyen 'müstesna' bir fail olarak Dasein'a ulaşan ışıklı ve sesli fenomenler içinden" Heidegger'in metinlerine bir bakış atıyor. Bu niteliğiyle Taburoğlu'nun kitabı alışılmış sözlük formatından uzak olsa da ele alınan kavramlar etrafında bir sözlük denemesi olarak da görülebilir.

Heidegger'in varlığa dönük soruşturmasının ilkin varolanlar gibi sorgulanamayacağı gayet açık olan varlığa ilişkin doğru sorunun kurulmuş olmasını şart koştuğunu belirten Taburoğlu, onun bu tür soruları ilkin Sokrates öncesi filozoflar tarafından önerildiğine ilişkin tespitini aktararak, ancak böylesi 'doğru bir soru'nun muhtemel bir cevabı duyacak, duyduğu hakkında duygulanacak, düşünecek bir öznenin yardımı olmaksızın kurulamayacağını dile getiriyor: "Tarihsel bir varlık imkanı olarak Dasein, özenle kurulmuş bir sorunun anlamını soruşturmak için müstesna bir kendilik gibi inşa edilmelidir." Dasein gibi bir failin zamanla olan ilgisini kavramanın ve varlığı, dünyanın, varolanların buluşmasında ya da varoluşunda aramanın Heidegger'in fenomenolojisinin özünü teşkil ettiğini vurgulayan Taburoğlu, bu fenomenolojinin modern metafiziğin zıddına sadece el-altında-hazır (zuhanden) olanların, mevcudun değil, aynı zamanda 'olmayan'ın da analize dahil edilmesine dayandığının altını çiziyor.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder