26 Haziran 2018 Salı

Tarihe bakan geleceğe ışık tutan romanlar

Tarih ve siyaset ilişkisi hemen her zaman ilgi çekici tartışmalara sebebiyet vermiştir. Özellikle Türkiye’de Sultan II. Abülhamit’in “Ulu Hakan” mı “Kızıl Sultan” mı olduğu sürekli farklı siyasi cenahlar arasında tartışmalara yol açar, Türkiye Cumhuriyeti devletini kuran Mustafa Kemal Atatürk’ün de etten ve kemikten bir kişi olduğu, onun da her birimizde olduğu kadar güçlü ve zayıf yanlarının bulunduğu görülmez. Tarihi sadece bir şekilde geçmişte yaşanmış, günümüze etkileri sürse de bu etkilerin kısıtlı düzeyde kaldığı bir olaylar demeti olarak okuyanlar olduğu kadar, tarihyazımı faaliyetlerinin güncel siyasi taraf ve tartışmalardaki etkisini üzerinden değerlendirmek de mümkün. Bu yaklaşım, tarihin sadece, geçmişte yaşadıklarımızla değil gelecekte yaşamayı düşlediklerimizle de ilgili bir tarafı olduğunu öngörür. tarihe böyle bir perspektiften bakar. Tarihsel geçmişe ilişkin oluşturulan anlatıların büyük bir kısmının özlemlerimizin, düşlerimizin, arzularımızın ete kemiğe bürünmüş hali olduğunu savlayan Mustafa Özel romanlar aracılığıyla da bu arzu ve özlemlerin tahlil edilebileceğini ileri sürüyor. Çünkü ona göre romanlar, tarihin arzu, özlem ve çıkarlarımızın birer ifadesi olarak tarih anlayışlarımızı analiz edebilmek için epey elverişli araçlar sağlıyor.
Eski ve yeni Haşhaşiler
Roman Diliyle Siyaset kitabında Kemal Tahir, Amin Maalouf, Emile Zola, Robert Musil, A.Hamdi Tanpınar, Kemal Sayar, A. Mithat Efendi, Yakup Kadri, Mustafa Kutlu, Filibeli Ahmed Hilmi, Halide Edib Adıvar, Joseph Conra, Sabahattin Ali, Peyami Safa gibi yazar ve romancıların eserlerinden yola çıkarak güncel siyasetin süreklileştirilmiş meselelerine ilişkin görüşlerini serdeden Özel böylelikle o meselelerin anlaşılması için farklı bir pencereden ışık düşürüyor.
Sözgelimi A. Mithat Efendi ile Filibeli Ahmed Hilmi’nin Haşhaşiler olarak bilinen Hasan Sabbah ve fedailerine ilişkin yazdığı romanlardan yola çıkarak güncel siyasetimizde FETÖ’ye yapılan ‘Haşhaşi!’ nitelemesinin yerli yerindeliğini ortaya çıkaran Özel, tahlilini burada bırakmıyor; Sabahattin Ali’nin İçimizdeki Şeytan, Robert Musil’in Niteliksiz Adam romanlarına başvurarak Haşhaşilikle oluşan durumun sosyolojik yanlarına da dikkat çekiyor. Haşhaşiliğin sosyolojik analizini romanlar aracılığıyla gerçekleştirebileceğimizi görüyoruz böylelikle.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder