"Felsefe, yaşamı merak etmekle başlar ve yaşamı en çok merak edenler ise çocuklardır” diyen Platon’un öğrencisi, Makedon fatih İskender’in danışmanı Aristoteles’in fikri mirası bugün felsefe dediğimiz fikri etkinlik alanının en önemli kaynaklarından biridir belki de. Sadece batı tarzı felsefe gelenekleri değil, Müslüman dünyadaki birbirinden farklı felsefe geleneklerine ilham veren, bütün bir Ortaçağ ve Yeniçağ düşüncelerinin neşvü nema bulduğu bir menba konumunu korur Aristoteles’in eserleri. Mantık, Fizik, Metafizik, Etik, Siyaset gibi hem teorik hem de pratik fikri faaliyetlerin ana hatlarını belirleyen, düşünme faaliyetinin olmazsa olmaz eksenlerini düşünmenin temel nesnelerinden biri haline dönüştürebilmiş bir düşünür...
Özellikle düşünceleri ve geliştirdiği mantık İslam dünyasındaki Neoplatonik ve Meşşai yaklaşımlar başta olmak üzere, kelam ve tasavvuf gibi bağdaştırılamaz görünen alanlara da sirayet etmiş bir filozof olan Aristoteles’in bugün yaşayanlar için ifade ettiği anlam ise üzerinde fazla durulmayan bir konudur.
Platon ile Batı düşüncesinin en önemli iki filozofundan biri sayılan Aristoteles’in Platon’un en gözde çömezi olması ustasının okulundan bağımsız düşünmesini engellemez. Demokrasiye inanmayan Aristo’nun belki de siyaset felsefesine yaptığı en önemli ve kalıcı katkı insanı “politik hayvan” (zoon politikon) saymasıdır.
Atina’da ölümlü bir kişiyi kutsallaştırmaya dönük ilahi yazarak dine saygısızlık ettiği ithamıyla suçlanınca, Sokrates’ten sonra “Atinalıların felsefeye karşı ikinci bir cürüm işlemelerine izin vermemek için” Atina’yı terk eden ve 2 yıl sonra da vefat eden bu düşünürün eserleri ve etkisi hâlâ güncelliğini korumaktadır.
Düşüncenin temelleri
G.E.R. Lloyd’un Aristoteles düşüncesinin gelişimini ve yapısını serimlediği kitabı iki bölümden oluşuyor. İlk bölüm Aristoteles’in entelektüel gelişiminin hikâyesini anlatıyor. İkinci bölüm ise Aristoteles düşüncesinin ilgilendiği alanları ve bu düşüncenin temellerini açıklamaya çalışıyor. Ayrıca kitabın son kısımları Aristoteles’in Avrupa düşüncesine etkisini kısaca özetliyor.
Yalnızca temel kavramlara odaklanarak genel bir çerçeve vermeye çalışan eser, ayrıca Aristoteles yorumlarından kaynaklanan zorluklara da değiniyor. Aristoteles düşüncesini iyi analiz etmenin hala önemli olduğuna inanan Lloyd, Aristoteles düşüncesinin kavramlarını iyi anlamanın daha sonraki düşünürleri anlamanın da yolunu açtığını düşünür.
Aristoteles, G.E.R. Lloyd, çev. Aylin Ecdaroğlu Kayapalı, Pinhan, 2014
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder