Modern zamanlarda popüler toplumsal muhayyileyi etkileyen unsurların en başında elbette “kültür endüstrisi” olarak kavramlaştırılabilecek oluşumlar gelmektedir. İlk bakışta kültürel alanın ticarileştirilmesini içerdiğini teslim edeceğimiz bu kavramın daha detaylı bir incelemesi bize hayat sürdüğümüz kültür sferinin üretim ve yeniden üretim koşullarının tamamını onun işgal ettiğini de gösterecektir. Hatta, kimileyin, bu işgale direniş çabalarını bile örgütleyenin aynı işgalciler olduğunu teslim etmemiz gerekir. Kültür endüstrisinin işlerselliğinin artmasında iki alanın ön planda olduğu görülür. Bunlardan ilki müzikken ikincisi sinemadır. Eğlence sektörü ile kültür sektörünün kesişiminde yer alan her iki alan da endüstriyel üretimlerin cazibe merkezidir handiyse.
1920’lerden beri sadece Amerikan film yapımcılığının değil, aynı zamanda dünyanın da en büyük film endüstrisinin bulunduğu bir hayaller mekânı olarak Holywood, yüzyılın başında Newyork’ta, Antonie Lumiére ve oğulları tarafından icat edilen sinematografın halka sunumunun üzerinden yaklaşık 20 sene gibi kısa bir süre geçmesine karşın bu konumunu nasıl edinip koruduğu da hep bir soru olarak kaldı. Elbette Holywood’un göz alıcı yükselişinde ve konumunu korumasında çok çalışma, talih, şans vb. unsurların katkısı yadsınamaz; ancak bunlarla birlikte birtakım yasadışı satışların, hırsızlık, korsanlık, karteller ve mafyatik yapılanmaların da etkisinin bulunduğu reddedilemez.
1910’da film yapımcılarının gelmeye başladığı sıralarda nüfusu sadece 166 kişi olan Holywood’un 1 Temmuz 2015 tarihi itibarıyla 149 bin 728 kişinin tıkış tıkış yaşadığı bir yer olduğu düşünülürse, aradan geçen yüz yılda neler olduğuna ilişkin rasyonel temellere dair fikir yürütmelerin meseleyi izahta yetersiz kaldığı da fark edilir. Tinseltown da denen Holywood’un yüzyıllık macerasında sadece film sektöründeki yükselişin ve kapitalist başarının tanıdık gelen hikayesi kadar film stüdyoları ve malikanelerde; açgözlülük, yozlaşma, kılıfına uydurma ve aşırı doz alımının, intihar ve tacizlerin, en azından çapkınlık ve riyakarlığın, en kötüsü de bazen üstü örtülen cinayetlerin kabarık yekunu da vardır.
İlginç karışım
Holywood’un insanları büyülemesindeki sebebin beyaz perdedeki yaratıcı an ile onun oluşturulma ve sunulma süreçlerinde cari geniş ticari endüstri arasında fark edebileceğimiz zıtlık, kırılganlık ve seri üretimden mürekkep ilginç karışım olduğu iddia edilebilir. Sözgelimi bu karışım sayesinde Archie Leach Cary Grant’e, Thomas Mapother Tom Cruise’a dönüşebilir. Pekala saç renkleriyle, yüz makyajıyla uğraşılarak Marilyn Monroe, Rita Hayworth benzeri yeni aktrisler piyasaya çıkartılabilir. Bununla birlikte başarılı olamayanlar için Holywood’un daima acımasız bir mekân olduğu da bilinir. İşsiz aktörlerin bile ağır sahne makyajıyla sokaklarında gezinip Hayal Fabrikası’nda çalıştığı izlenimi vermeye uğraştıkları bir yerdir bir anlamda Holywood.
Türkçe’ye ‘Holywood’un Karanlık Tarihi’ adıyla çevrilmiş kitabına Kieron Connolly Holywodd’da yaşanan gerçek öykülerin perdesini aralayarak, genelde perde arkasında kalmayı yeğleyen gücün odak noktasını açığa çıkarmaya, film endüstisinin işleme mantığını göstermeye çalışıyor; böylelikle beyaz perdede oynayan kuklalara ses veren vantrilogları da ifşa etmeye çaba sarf ediyor. Connolly Holywood gerçeğini şöyle özetlemeyi de ihmal etmiyor: “Holywood… suçları, seks skandallarını ve cinayetleri örtbas etmiştir. Muhteşem bir kariyere ulaşan her yapımcı ve oyuncuya karşılık engellenen, hakkı yenen ve başarısız olanlar da vardır. Gerçek budur. Işıklar söndüğünde ise geriye sadece filmler kalır.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder