THE QUESTION FOR AMNESIA

Bir Afrika’dan geçtim genişleyerek boğan bir karanlık gece gibi

   yürek soğurken, ter soğurken teninde,

Asya soluyordu belki o zamanlar, bir salkım söğüdün gölgesi, ayışığı,

   evlere, kireç badanalı kerpiç duvarlara yaslanan ihtiyar akıl,

Avrupa, ah Avrupa, Berger’ın mayıs böcekleri, yakındık öyle,

   bazen çok uzak Kars bazen Edirne bazen Urfa

“Dünyanın Gecesi” diye fısıldadı biri, “bulunduğumuz enlem ve boylam”,

   coğrafya ezberime bir çentik atar gibi, bir cevap,

Bir bıçak ekmek keserkenki, adam öldürürken bir katil, bir soru,

   dili ayıran ikiye, dünyanın orta yeri, hocam Tusi’nin gözleri,

Konya’da bu akşam bozkır sisi, bir hayalet, bir Moğol öldürüldü,

   demir kapıların kapanışı ağır, sarı soğuk parıltısı pasın,

Sürgü sesleri, tempus modernus dergileri, bej bir kapak, italik Moğol,

   dağınık sayfaları, Sartre, Heidegger’i kim okuyor,

Sartre, Heidegger’i kim okuyor, sanki Sadreddin Konevi, hayalet evlere,

   çarpık, yıkılacak gibi evlere çarparak, bilerek vakti soluklandım,

Bir bardak soğuk su içtim, vakit gecenin ikisi, sabaha çok varken,

   çok varken ölüm, anneannem ölürken, telefona bakarken kardeşim,

Dağılarak içimizde kum, toplanarak bir kavga şiiri, yoğunlaşan sis,

   “dünyanın fısıltısı” dedim, “bak akıl şimdi kendine geldi”

Nihavent curcuna

Durduk durduk durduk

Yaz altın gemileriyle

Kış hırçın fırtınalarıyla

Durduk durduk durduk

Karluklar Naymanlar

Biz durduk biz durduk

Portekiz gemileri Aden’de

Biz durduk biz durduk

Moğollar bu kez gelmedi

Oğuzlar Dokuz Oğuzlar

Eşi görülmedik yağma

Biz durduk biz durduk

Mısır’ın püskülleri Nil midir

Nemçe illeri kan mıdır kil midir

Nazlı Budin ne çabuk düştü

Biz ne çabuk durduk

Bize vuran el midir

Durduk durduk durduk

Tarihin çekülü aklı değil

Biz durduk biz durduk

Irmağın suyu balığı

Çölün çakılı değil

Biz durduk biz durduk

Ölüm, o büyük esrikliğin eski ve eksik halkı, bir hayalet, boynunda

   mor bıçak izleri, düşmanın bilediği bıçaklar, ekmek keserken,

Yemek yerken, konuşurken, uyurken, gezerken, düşmanken kent,

   yağmuru bile taksitle yağan memurlar kenti, sis, Londra,

“Başladığım yerde son”, derse ve diyor ki Eliot, “başladığım yer

   hüzün” diyen kim korkusuzca, dönen, dön! dön! dön!

Kavga, yar, hüzün… Asya soluyordu günlerdir, gece, sis, dağlar,

   bir Moğol öldürüldü, bakırcılar çarşısında telaş, kapalı kepenkler,

Çaşıt his, “tin kemiktir”, parlak aşık kemiği mezarlıkta, çaşıt say

   kendini bizim aramızda, çeşidi çok tezgahı çerçinin, Berlin, Londra,

İtalik diz, diz kanarsa kelimelerin körpe, nihavent peri, ürper,

   eridikçe kemikleri bir romancının, hasta gözleri, sarı, ufak, yuvarlak,

Şimdi bir intihar say, bir anahtar gibi dön kilitte, ey kokuşmuş dünya,

   (böylece unut)

   ey dünya unut ama, bir Moğol öldürüldü, Alaaddin’in elleri kanlı,

Bir Afrika’dan geçti Muhyiddin Arabi, üvey kılarak kenti, Şam,

   ne yakın bize milat artık, ne uzak Malatya, Şam! Bir Asya say sağdan,

İblise Göre İncil, Sadettin Köpek’e göre Ahi Evren, muti ve muhkem,

   tarihin tersine taranmış tüyleri, çünkü “kemik tindir”, bir Avrupa,

Gebe karın, lohusa soluk, mitolojik rahibe, hayalet, Rilke, sarı siluet…

   (böylece umut)

Sarı Vezirin Savruk Düşünceleri

Biraderimin son oyunu bu mu

Halkı arıklaştıran bu kavga

Neyin kavgası

Tarih dediğin faili meçhul cinayet

Özümüzden aldığı diyet

Portakal muz limon

Bir şapka ki melon

İçi boş bir cübbe

Görünen görünmeyen

Bakalım yerinde mi yeşil kubbe

Tırmandığımız meşe ağacı çocukken

Dön! Dön! Dön! Dönelim, dönelim, dönelim, dilimizde tekrarın incileri,

   ey İsmet ey! Eve dönelim, evde bir Moğol köpeği, Tiyanşan’da,

Sarı Bilinç, özel bir mission dialectisante örneği, Bilinç Sarı, inkısar,

   sakalları, kentin sis, sarı duman, sigara dumanı, sigara sarı…

Ölüm, o büyük esrikliğin eski ve eksik halkı, çağır beni, çağır, çağ…

   içimde çoğalan ur, “the earth was created…”, salkım söğütler,

Onların gölgesi çağırıyordu beni, “savaşı kararlı bir şekilde sürdür”,

   Blanchot’ın önemsiz bir cümlesi, önemsiz bir cümlemiz,

Sis, hayaletlerin sarı, kent, didindik, çırpındık ve Karadeniz,

   karaderili kaderimiz…

Sarı Vezirin Çağrısı

Dön dön dön

Biraderim dön bana

Ko, yüzünü göreyim

Ko, derdini bileyim

Açalım aklın pencerelerini

Ruhumuz havalansın biraz

Açalım kapılarını tarihin

Bir lokma ekmek

Bir fıçı şarap verip

Aşk denen şamana

Dönelim dönelim dönelim

İşte şurda Şems şurda Mevlana!

Bir sessizlik yok, sürünerek, toprağa ve göğe dokunarak, konuşan

   kim kimle, gece çöksün isterdik, ırmağın ağzında, bu harabe evlerde,

Konuşsun isterdik, bir kez bizimle, gece unutsun evladını,

   kin, sakız çiğnesin, umursamazlığı bedenin, kaygan ve yassı,

Taşlar nasıl da parlıyor bak ayışığıyla mezarlıkta, beden, kirli beden,

   sular akıyor mu, kopuk düğmeyi nasıl dikeyim bu gömleğe,

Bir sessizlik yok, bir anlaşma hiç olmadı, kan ama durmadan aktı,

   aramızda kan, kavakların hışırtısı, ırmağın ağzı, deniz, dağ,

Anlaşma? Walt Whitman’ın Amerikan çimenleri, Ezra’nın Çin

   ideogramları arasında serin bir anlaşma? Serin?

Kalbin kalble tokuşmasına benzer bir ses çıkarmalı taşlar,

   sessizlik, hep söylenir ya, bir zar gibi yırtılmalı, yırt! yırt!

Düz, flotal bir aynada görünen, düz, flotal bir zihinde ışık, ayışığı

   bu harabe evlerde, kendimizle, baş başa, kılıcımız yok, arzu zaten

Bütün kelimelerle oynayan, dağ, deniz, kent, hayvan, ip, uçurtma,

   geceyle oynayan, bir tabanca, bir iğne, bir kitap, bir mektup,

Kan, durmadan akan, zihne ne bulaşır, tarihin şuh kahkahaları,

   bu kadınlar, bu erkekler, bu çocuklar, bu çiçekçiler, bu terziler,

Bu manavlar demek ki manav değil, bu kireç yanmaz, bu Ankara,

   bu keçi yüz, bu eti bisküvileri, bu arzunun hıçkırıkları, saç kıran,

Bit ezen varlık, sessizlik şimdi, her zamankinden fazla, öyle olmalı,

   kalbin kalble kokuşması bu evler, ifrit yuvaları, nefret büyür,

Öyle olmalı okunmuyorsa eğer altı çizilmiş satırlar, italik diz, hülya,

   boş gardroplara, dolaplara, raflara, masalara, bardaklara sığmayan,

Aklı çiz bu satırlara, kanat, çamurlansın suratı seni bekleyenlerin,

   anlaşma? Bu kadınlar, bu erkekler, bu çocuklar, bunlar ve bunlar

“By the assistance of the sun”, Kızılderili çadırları, sarı gök, yırt! yırt!

   kır, kanat burnunu dünyanın, bir zamanlar var olan, bir zamanlar

Sessizlik, anlaşma, kalbin kalbe dokunuşu, dokunma, dokun dostuna,

   okunmuyor ne kötü! Ne öykü, ne şiir, ne roman, ne resim, ama

Babamın bir hatırası kolumdaki Citizen saat, annemin duası, bedduası,

   cızırtılı bir ses telefonda, iyiyim, iyi, herkes ne kadar iyi, ağaçlar,

Deniz, vapur düdükleri, martı sesleri, sessizlikleri, o solgun halkla,

   İstanbul nasıl yakışırdı desek bu Macar soysuza,

Bir kafede şimdi, karşı cinsten bir şairle, karşı bir Derrida, hep karşıda,

   herkes karşıda, bir zamanlar diyebilmek şimdi, geçmiş kip,

Bazen menfi, bazen muzari, kavga, içten sürüp gelen bir kavga, kopuk

   Bir gömlek düğmesi, sular akıyor mu üç numara? Bilek kalınlığında

Bir oluktan akıyor kan, aynı oluktan dua, beddua…

Arayış Türküsü –beş dakika ara-

Neyi arıyorsan bulacaksın onu

Aradığın ekmek mi etin ekmektir sana

Aradığın şarapsa kanın şarap olur

Kadın şarap olur dudaklarında

Ancak ölümü hiç arama

O seni nasılsa bulur

Ben bir Macar’ım, kavmime ait bazı sırları ancak yağmur yağarken,

   tiril tiril, güzelim yağmur yağarken hatırlarım, bir Fransız’a, ılık

Kan, bak işte kan ılık, bir ceza sömürgesi içimin ürkek aksiliği,

   çok sabah uyandı bende oysa, çok çocuk utandım, kan akıyordu,

İşte! İşte bu hayret duygusu, bu elma, bu şeytan uçurtması, bu çiçek,

   serinlik değil Afrika, unutulmuş bir hatıra, her şey unutulmuşluğa,

Sen unutulmuşluğa inan, kalbin kalble tokuşması, inan ama anlaşma!

   kalbin çünkü kalbe, taşın taşa, kağıdın kaleme geç kalışı, geç ayrılığa,

Bir adam gerekse bir ayrılığa ölümü az sayma, Afrika, Asya, Afrika,

   bir kavga bu, içten sürüp gelen bir savaş, merkez ya da taşra,

Işık, biraz daha ışık veya karanlık sonsuza dek, tarihin katmanlarına,

   Amak-ı Hayal’e dek ve işte Sidretü’l Münteha! O som, o saf bazalt

Duvarları kelimelerin, hafızan, hayalin, düşüncen, duy işte duygun!

   alnınla kara, kalbinle kara: bir umut yetmez ki bir çıdama!

Sessizlik olmadı hiç, bıçak kesmedi bileği, gömlek düğmeye yakışmadı,

   bu ayrılık bu Macar’a, bu sarkıt, bu mağara, bu hüsran, bu macera,

Neyi anlatacak dağın başında duyulan ses, neyi görecek insan, akledip,

   nakledip acıyı Sedirler’de bir feylesof yine Sedirler’de

Başka bir feylesofa, bu Moğol, bu putperest gölge, bu ışık,

   bu nesnenin bilinçteki görüntüsü, sarıdan yeşile, yeşilden sarıya,

Rübab-ı Şikeste, dünyanın yoksul fısıltısı, gececi alnacımda,

   Akif gibi duy, Akif gibi yaz, Akif gibi ol ya da olma,

Ne bir elma büyür artık ısırılacak, dünyanın gecesi gibi yeni bir dünya,

   ne kireçlenir kalb, Ankara sokakları sensiz bomboş kalacak

Çünkü taştan burada her şey, taş ve kumdan, ya taş

   ya kurşun: Malcolm X’i anmayı asla unutma

Taşla köpeklerini bedenin ve ruhun, düşüncenin ve duygunun,

   bir Moğol öldü, kapılar sertçe kapandı, gök maviliğinden

Yer çoraklığından bir şey yitirmedi daha, kan hiç bir acıyı okşamadı,

   kan! Bıçağın ucunda, bu çocuklar, bu kız çocukları, oğlanlar, anneli

Babalı, semirgen, akıl semirmiyorsa aralarında, otların bir çınar

   dibindeki uykusuna benzer, karıncaların karıncalara “emek dua”sı,

Şiir de bir dua mı? Seküler bir dua? Fırla!

   fırladın denebilirse karanlığa…

Macarın Hüzün Türküsü

Bakırcılar çarşısında Molla Hünkar

Kösedağ’da savaştığımız Moğollar

Nerede şimdi nerede şimdi

Her yer kış, kümbetleri kaplamış kar

Nerede şimdi nerede şimdi

Aklın kıyılarını döven toplar

Sidretü’l Münteha! Asya, Avrupa, Afrika… Akdeniz’in kıyısında bir atlı,

   Şimdi bu atlı nereye bakar? Büyüyen, bir kavga şiiri, kumda,

Toynaklarında atın, köpükleri denizin kimi kavrar?

Sidretü’l Münteha! Geç öteye, öteye geç ve savaş kararlılıkla, sürdür

   savaşı, içimizdeki karanlık, içimizdeki tenha duygularla, kabart

Kaba ellerinle tarihin toprağını, çapala dibini fidelerin, balkonlara kirli

   çamaşırlar as, ruh barbardır hep, kır dallarını bu cadı ağacının, Gül’e

Muzip bir gülücük at!

Muzip Bir Gülücük At Çölde

İnsan kalbine bir serin baksın

Çapulu çünkü çölün epey zorlu

Bu serap esmer yüzde seyirmeler

Yırtılırken tanyeri, tam böğründen

Bir atın boşanan kan gibi

Kumlarda boğulmayı kim ister?

Kumlarda boğulmayı kim ister?

Bir akrepse ılgarıyla yalnızlık

Çölün sesleriyle avunmak

Bırakıp küçük bitki saplarının

Kururken benze, kırılırken geceye

Kesildiği yerden başlar

Bavulumda ben ve yarpuz

Çöl denen macera meğer

Çöl denen macera meğer

Kabuk bağlamış bir yaranın

Yeniden kabuk bağlamasıdır

Acı, toprak gibi kollarını sıvar

İnsan toprakla korkusuzsa

Tan vakti şiir kalbin kınasıdır

Bu Avrupa işte!

Çiğne ve yutmadan tükür etini tarihin çöplüğüne!

Atlılar, 2001