Türkiye’de hemen her gün din ve
dindarlık ile ilgili bir tartışma konusu şu ya da bu şekilde muhakkak
gündemin bir ucuna tutunup bizi meşgul etmektedir.
Dinin ne olduğu ve nasıl yaşanması gerektiği konusundaki bu tartışmaların oluşturduğu çok seslilik ve çok görüşlülüğün dinin pratize edilme şekilleri, dinin insanların davranışlarını hangi şiddette ve nasıl etkilediği konusunda ise kesin bir kanaate erişim imkanımız şimdilik yoktur. Türk toplumumun farklı kesimlerinin dine farklı yaklaşımları ve farklı pratikleri benimsemelerinin toplumsal ve siyasi faylarla ilişkilendirilerek düşünülmesinin beraberinde dinin yorumlanması ve uygulanması konusunda yeni siyasal gerilim ve toplumsal gerginlikler de getirebilmektedir.
Türkiye’nin tanınmış sosyologlarından Bahattin Akşit başkanlığındaki bir ekip tarafından Recep Şentürk, Önder Küçükural ve Kurtuluş Cengiz’le birlikte 2008-2011 yılları arasında yapılan “Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Din” konulu araştırmaya dayalı hazırlanan kitap beş temel gerilim ekseninde dindarlık sorununu ele alıyor. Bu gerilim hatlarından ilki dünyevilik ile kutsallık arasındaki ayrımdır. İkinci eksen Türk modernleşmesinin iki yüz yıllık tarihinin de ana tartışma konularından olan modernlik ve gelenekselliktir. Üçüncü gerilim hattında kitapta “kamusal alan” ve “özel alan” ayrıştırması konu alınarak dinin bu alanlarda nasıl yaşanılacağı ve temsil edileceği meseleleri irdeleniyor. Dördüncü gerilim hattında ise dinin kutsal kitaptaki kuralları ile yaşanan din arasındaki ilişkiler ve sorunlar ele alınıyor. Beşinci gerilim alanı olarak ise gündelik hayatın hangi kısımlarının dini bilgiyle, hangi kısımlarının ise “bilimsel bilgi”yle düzenlenmesi gerektiği meselesine ayrılmış.
Dinin sosyal anlamı ne?
Yapılan araştırma ve analizin sonuçları kitabın önsözünde şu şekilde dile getiriliyor: “Siyasal olarak sağ kanattaki ‘muhafazakar’ ve ‘dindar’ olarak adlandırabileceğimiz kesimler modern, laik ve çoğulcu demokratik bir toplumda yaşamayı, ‘laik’ ve ‘dindar’ olarak adlandırdığımız ve siyasal olarak sol kanatta yer alan kesimlerin de benzer şekilde muhafazakar, dindar ve çoğulcu bir toplumda yaşamayı öğrenmek zorunda olduklarını anlama sürecine girmişlerdir.”
Bu ülkede dinin sosyal ‘anlamı’ nedir, insanlar dine nasıl bakıyorlar? Dindarlığın ölçüsü nedir, nasıl algılanıyor? Dine bakış, insanların gündelik davranışlarını, sosyal ilişkilerini, birbirlerine bakışlarını nasıl etkiliyor? Muhafazakârlığın, dindarlığın, laikliğin sınırları nerelerden geçiyor? Yirmi beş ilde uygulanan anketlerin ve sekiz ilde yapılan derinlemesine görüşmelerin analizini yapan yazarlar, afaki ve yüzeysel değerlendirmeleri aşan soğukkanlı bir tartışmaya zemin hazırlıyorlar.
Dinin ne olduğu ve nasıl yaşanması gerektiği konusundaki bu tartışmaların oluşturduğu çok seslilik ve çok görüşlülüğün dinin pratize edilme şekilleri, dinin insanların davranışlarını hangi şiddette ve nasıl etkilediği konusunda ise kesin bir kanaate erişim imkanımız şimdilik yoktur. Türk toplumumun farklı kesimlerinin dine farklı yaklaşımları ve farklı pratikleri benimsemelerinin toplumsal ve siyasi faylarla ilişkilendirilerek düşünülmesinin beraberinde dinin yorumlanması ve uygulanması konusunda yeni siyasal gerilim ve toplumsal gerginlikler de getirebilmektedir.
Türkiye’nin tanınmış sosyologlarından Bahattin Akşit başkanlığındaki bir ekip tarafından Recep Şentürk, Önder Küçükural ve Kurtuluş Cengiz’le birlikte 2008-2011 yılları arasında yapılan “Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Din” konulu araştırmaya dayalı hazırlanan kitap beş temel gerilim ekseninde dindarlık sorununu ele alıyor. Bu gerilim hatlarından ilki dünyevilik ile kutsallık arasındaki ayrımdır. İkinci eksen Türk modernleşmesinin iki yüz yıllık tarihinin de ana tartışma konularından olan modernlik ve gelenekselliktir. Üçüncü gerilim hattında kitapta “kamusal alan” ve “özel alan” ayrıştırması konu alınarak dinin bu alanlarda nasıl yaşanılacağı ve temsil edileceği meseleleri irdeleniyor. Dördüncü gerilim hattında ise dinin kutsal kitaptaki kuralları ile yaşanan din arasındaki ilişkiler ve sorunlar ele alınıyor. Beşinci gerilim alanı olarak ise gündelik hayatın hangi kısımlarının dini bilgiyle, hangi kısımlarının ise “bilimsel bilgi”yle düzenlenmesi gerektiği meselesine ayrılmış.
Dinin sosyal anlamı ne?
Yapılan araştırma ve analizin sonuçları kitabın önsözünde şu şekilde dile getiriliyor: “Siyasal olarak sağ kanattaki ‘muhafazakar’ ve ‘dindar’ olarak adlandırabileceğimiz kesimler modern, laik ve çoğulcu demokratik bir toplumda yaşamayı, ‘laik’ ve ‘dindar’ olarak adlandırdığımız ve siyasal olarak sol kanatta yer alan kesimlerin de benzer şekilde muhafazakar, dindar ve çoğulcu bir toplumda yaşamayı öğrenmek zorunda olduklarını anlama sürecine girmişlerdir.”
Bu ülkede dinin sosyal ‘anlamı’ nedir, insanlar dine nasıl bakıyorlar? Dindarlığın ölçüsü nedir, nasıl algılanıyor? Dine bakış, insanların gündelik davranışlarını, sosyal ilişkilerini, birbirlerine bakışlarını nasıl etkiliyor? Muhafazakârlığın, dindarlığın, laikliğin sınırları nerelerden geçiyor? Yirmi beş ilde uygulanan anketlerin ve sekiz ilde yapılan derinlemesine görüşmelerin analizini yapan yazarlar, afaki ve yüzeysel değerlendirmeleri aşan soğukkanlı bir tartışmaya zemin hazırlıyorlar.
Kaynak: Dindarlık, laiklik ve muhafazakârlık ölçütleri - Açık Görüş - Star Gazete http://haber.stargazete.com/acikgorus/dindarlik-laiklik-ve-muhafazakarlik-olcutleri/haber-687390#ixzz2iMfNW3Tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder