İktidarın tarihi ve lojistiği

İç içe geçmiş yerel-ulusal kimlikler, sınıflar ve diğer toplumsal ortaklık biçimlerini bir arada ele alarak, monolitik ‘toplum’ kavramını reddeden Mann’ın modeli, bir dizi kesişen iktidar ağından oluşuyor.

Siyaset teorisinde evrimci anlatıcılık ile Skocpol, Moore ve Runciman’ın sorunsallar düzeyindeki kuşatıcılığının bir yol arayan Michael Mann’a göre, politik iktidar ağları, hem yerel hem de jeopolitik anlamda bölgesel sınırları aşmaktan çok, tahkim etmeye yönelik merkezî konumları ve eğilimleri ile birbirlerinden ayırt edilebilirdir. Mann, iktidarın dört kaynaktan beslendiğini bilhassa vurgular; topluma ilişkin kapsayıcı bir sosyal-bilimsel analiz, indirgemeciliğe düşmemek için, “ekonomik, siyasal, askeri ve ideolojik” iktidarları eşzamanlı olarak analiz etmelidir. Mann’ın toplumlar tarihini kendine has iktidar ağları merkezli kuramıyla analiz ettiği “İktidarın Tarihi” serisinin 1. cildi, başlangıcından 1760’a ve 2. Cildi de Sanayi Devrimi ile Birinci Dünya Savaşı arasındaki dönemin iktidar ilişkilerini karşılaştırmalı ve tarihsel sosyolojik bir yöntemle ele alıyor. Fransa, Büyük Britanya, Habsburg Avusturyası, Prusya-Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri’ne odaklanan çalışma, toplumsal iktidarın dört kaynağı -ideolojik, ekonomik, askeri ve siyasal- arasındaki karşılıklı ilişkileri çözümleye çalışırken, buradan hareketle dini ve seküler ideolojilerin, ticari ve endüstriyel kapitalizmin, savaşların ve modern devletin gelişimini de anlatısına dâhil ediyor. Zengin ampirik araştırmalara, kuramsal bir külliyata ve istatistiki verilere dayanan İktidarın Tarihi’nin 2. Cildi, ulusların yükselişi ve milliyetçilik, sınıflar mücadelesi ve modern devlete ilişkin özgün bir kuramsal yaklaşım da geliştiriyor.
İç içe geçen kimlikler
Mann, bir yandan bütün bu kavramlara ilişkin klişeleşmiş söylemleri çürütürken, diğer yandan ise kendine has kavramsal cephaneliğiyle sosyal bilimlere muazzam bir katkıda bulunuyor. Toplumlar ve devletlerin tarihini, iç içe geçmiş yerel-ulusal kimlikler, sınıflar ve diğer toplumsal ortaklık biçimlerini bir arada ele alarak, geleneksel, monolitik bir “toplum” kavramını reddeden Mann’ın modeli, bir dizi çakışan ve kesişen iktidar ağından oluşuyor. Mann bu modeli iktidarın lojistiğine -toplumsal ve coğrafi alanda bilginin, insan gücünün ve malların akışının nasıl denetlendiğine- odaklanarak işlevsel hale getiriyor ve böylece toplumbilim kuramındaki “büyük tartışmaların” çoğuna ilişkin önemli sözler söylüyor.
İktidarın Tarihi, Michael Mann, Çev. Ali Rıza Güngen-Gülben Şaş-Elçin Deniz Ela, Phoneix, 2013

Kaynak: İktidarın tarihi ve lojistiği - Açık Görüş - Star Gazete http://haber.stargazete.com/acikgorus/iktidarin-tarihi-ve-lojistigi/haber-732273#ixzz2hKZNwPnK