Teknolojik gelişmelerin hızı ile
toplumsal değişmelerin hızı arasındaki faz farkı, birçok psikolojik,
kültürel, toplumsal, siyasi ve ekonomik sorunların da kaynağıdır.
Teknolojik gelişmelerin sorunlara yol açtığı alanlardan beslendiğini de
düşünürsek sürecin son derece karmaşık ve çözümlenmesi güç unsurlar
içerdiğini kabul edebiliriz.
Bilim tarihçisi George Basalla, teknoloji ve teknoloji tarihi alanında yapılmış bütün önemli kaynakları tarayarak yaptığı çalışmasının ışığında konuyu toplumsal, ekonomik, kültürel, antropolojik, bilimsel ve askerî tüm yönleriyle ele alıyor.
Bu kapsamda Basalla, teknolojik değişmeler neden ve nasıl gerçekleşir sorusu etrafında üç temel üzerine yoğunlaşır. Bunlar: Çeşitlilik, gereksimin ve teknolojik evrim olarak adlandırıyor. Çeşitlilik bahsinde “insan ürünü şeyler neden bu kadar çok çeşitlidir” sorusunu soruyor. Gereksinim bahsini “ihtiyaç icadın anasıdır” yaklaşımıyla ele alıyor. Teknolojik evrimi ise “ürünlerin ortaya çıkışı, sürekliliği ve ayıklanması-kullanımdan kalkması” süreçleriyle derlendiriyor.
Bilim ve teknoloji ilişkisi
Bu üç unsur etrafında teknolojik gelişmelerin tarihini inceleyen Basalla yine bu esaslar üzerinde şu soruları ele alır: Bilimsel keşifler ve teknolojik değişme ile toplumsal, kültürel, ekonomik ve askerî ihtiyaçlar arasında nasıl bir bağ vardır? Teknolojik buluş birkaç dahinin eseri midir, yoksa birçok bileşeni olan karmaşık bir toplumsal süreç midir? Watt, Bell, Edison, Maxwell, Hertz, Marconi, Wright kardeşler gibi öncüleri ortaya çıkaran motivasyonlar ve koşullar nelerdi?
Doğu ile Batı’yı ayıran ne?
Doğu ile Batı’yı birbirinden ayıran bilimsel ve teknolojik uçurumun kaynağı nedir? Neden matbaa, barut ve pusula ilkin Çin’de ortaya çıktığı halde Batı’daki gibi bir kültürel ve teknolojik değişime yol açmadı? Nükleer enerjinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin, robotların ve biyoteknolojinin bizleri yüce bir mutlu geleceğe taşıyacağına inanmış kişilerin umutları doğru, sahici bir temele dayanan bir umut mu, yoksa dinî kimi duygu, inanç ve beklentileri ikame eden zamana özgü bir hurafe mi?
İspanyol filozof Ortega Y. Gasset’nin öne sürdüğü teknolojinin gereksizliği savında olduğu gibi, uzun yıllar süren bir öğretime, çok karmaşık bir toplumsal örgütlenmeyle birlikte son derece acımasız bir sömürü düzenine neden olan teknoloji acaba “bu haliyle” gerçekten gerekli midir?
Teknolojinin Evrimi, George Basalla, Çev. Cem Soydemir, Doğu-Batı, 2013
Bilim tarihçisi George Basalla, teknoloji ve teknoloji tarihi alanında yapılmış bütün önemli kaynakları tarayarak yaptığı çalışmasının ışığında konuyu toplumsal, ekonomik, kültürel, antropolojik, bilimsel ve askerî tüm yönleriyle ele alıyor.
Bu kapsamda Basalla, teknolojik değişmeler neden ve nasıl gerçekleşir sorusu etrafında üç temel üzerine yoğunlaşır. Bunlar: Çeşitlilik, gereksimin ve teknolojik evrim olarak adlandırıyor. Çeşitlilik bahsinde “insan ürünü şeyler neden bu kadar çok çeşitlidir” sorusunu soruyor. Gereksinim bahsini “ihtiyaç icadın anasıdır” yaklaşımıyla ele alıyor. Teknolojik evrimi ise “ürünlerin ortaya çıkışı, sürekliliği ve ayıklanması-kullanımdan kalkması” süreçleriyle derlendiriyor.
Bilim ve teknoloji ilişkisi
Bu üç unsur etrafında teknolojik gelişmelerin tarihini inceleyen Basalla yine bu esaslar üzerinde şu soruları ele alır: Bilimsel keşifler ve teknolojik değişme ile toplumsal, kültürel, ekonomik ve askerî ihtiyaçlar arasında nasıl bir bağ vardır? Teknolojik buluş birkaç dahinin eseri midir, yoksa birçok bileşeni olan karmaşık bir toplumsal süreç midir? Watt, Bell, Edison, Maxwell, Hertz, Marconi, Wright kardeşler gibi öncüleri ortaya çıkaran motivasyonlar ve koşullar nelerdi?
Doğu ile Batı’yı ayıran ne?
Doğu ile Batı’yı birbirinden ayıran bilimsel ve teknolojik uçurumun kaynağı nedir? Neden matbaa, barut ve pusula ilkin Çin’de ortaya çıktığı halde Batı’daki gibi bir kültürel ve teknolojik değişime yol açmadı? Nükleer enerjinin, bilişim ve iletişim teknolojilerinin, robotların ve biyoteknolojinin bizleri yüce bir mutlu geleceğe taşıyacağına inanmış kişilerin umutları doğru, sahici bir temele dayanan bir umut mu, yoksa dinî kimi duygu, inanç ve beklentileri ikame eden zamana özgü bir hurafe mi?
İspanyol filozof Ortega Y. Gasset’nin öne sürdüğü teknolojinin gereksizliği savında olduğu gibi, uzun yıllar süren bir öğretime, çok karmaşık bir toplumsal örgütlenmeyle birlikte son derece acımasız bir sömürü düzenine neden olan teknoloji acaba “bu haliyle” gerçekten gerekli midir?
Teknolojinin Evrimi, George Basalla, Çev. Cem Soydemir, Doğu-Batı, 2013
Kaynak: Teknoloji gerçekten gerekli mi? - Açık Görüş - Star Gazete http://haber.stargazete.com/acikgorus/teknoloji-gercekten-gerekli-mi/haber-751395#ixzz2hKXagRWB
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder