Süreyyya Evren kendi tanımını yapıp
‘anarşizm budur!’ demiyor, anarşizmin mahiyetini, şimdiye kadar nasıl
temsil edildiğini, bir külliyata akseden “anarşizm tarihi”ni ele alıyor.
20. yüzyılın son on yılı
küreselleşme karşıtı hareketin ortaya çıktığı, kendi siyasal kulvarını
oluşturduğu bir döneme denk geldi. Bu süreçte harekete yönünü ve esinini
veren kuşkusuz anarşizmdi. Siyasal ideolojiler arasında ancak tarihsel
uğraklardaki parlak anlarıyla -I. Enternasyonal’deki muhalefet, İspanya
İç Savaşı- adından söz ettiren anarşizm, yeni binyılda bambaşka
suretlerle ve “eski anarşizm”in içinden yenilenerek çıkma becerisiyle
kendini var etti.
Anarşizmin elinde, teorisinde bunu yapmaya yetecek kavram ve deneyim bütünlüğü mevcuttu: yataylıkla, hiyerarşi ve tahakküm karşıtlığıyla, etiğe yapılan vurguyla, devrim yolunda her yol mubah dememesiyle, amaçlardan çok sürece odaklanmayı öne çıkarmasıyla, deneyselliğiyle, dayatmamasıyla, esnekliğiyle, sosyal, siyasal veya bireysel her tür yaşam formunu anarşist pusuladan geçirip yeni bir deneyde koyulaştırmaya aday kararlılığıyla modern zamanlarda anarşizm alışılagelmiş siyasal yaklaşımların ötesine geçmeyi vaat ediyordu.
Süreyya Evren böylesi bir dinamiğin bir parçası olarak anarşizm nedir sorusuna cevap aramaya girişiyor kitabında. Ancak bunu yaparken kendine ait “anarşizm budur!” formülünü önererek değil, anarşizmin mahiyetini, şimdiye kadar nasıl temsil edildiğini, anarşizmin geçmişinin nasıl külliyata aksettirildiğini ve üstelik bir tür “anarşizm tarihi”ne dönüştürüldüğünü irdeliyor.
Post-anarşist dönemeç
Süreyya Evren’e göre 2000’li yıllardan itibaren bir tür anarşizm-sonrası (post-anarşist) dönemeç yaşandı. Bu dönemecin ardından ortaya çıkan yeni anarşizmler ve küreselleşme karşıtı hareketlerden post-anarşistler ve klasik anarşistler arasındaki tartışmalara, anarşist tarihin temsil edilme ve anlatılma şekillerine kadar bir dizi soruyla uğraşan Evren, anarşizmin günümüzün aktivist çevrelerinden tarihi sanatsal deneylere uzanan, açık uçlu, deneysel form yaklaşımlarını kucaklayan ‘bir form kavrayışı’ olduğu sonucuna ulaşıyor.
Anarşizmler: Anarşizmin Geçmişi ve Tarihleri, böylesi bir dinamiğin bir parçası olarak temelde anarşizm nedir sorusuna cevap arayan bir deneme. Süreyya Evren, anarşizmin yazılmış tarihleri arasında bir külliyat taramasının ötesine geçen, sabırlı bir tutkuyla tartışmaları birbirine bağlayan bir araştırma yürütüyor.
Anarşizmler, Süreyya Evren, İletişim, 2013
Anarşizmin elinde, teorisinde bunu yapmaya yetecek kavram ve deneyim bütünlüğü mevcuttu: yataylıkla, hiyerarşi ve tahakküm karşıtlığıyla, etiğe yapılan vurguyla, devrim yolunda her yol mubah dememesiyle, amaçlardan çok sürece odaklanmayı öne çıkarmasıyla, deneyselliğiyle, dayatmamasıyla, esnekliğiyle, sosyal, siyasal veya bireysel her tür yaşam formunu anarşist pusuladan geçirip yeni bir deneyde koyulaştırmaya aday kararlılığıyla modern zamanlarda anarşizm alışılagelmiş siyasal yaklaşımların ötesine geçmeyi vaat ediyordu.
Süreyya Evren böylesi bir dinamiğin bir parçası olarak anarşizm nedir sorusuna cevap aramaya girişiyor kitabında. Ancak bunu yaparken kendine ait “anarşizm budur!” formülünü önererek değil, anarşizmin mahiyetini, şimdiye kadar nasıl temsil edildiğini, anarşizmin geçmişinin nasıl külliyata aksettirildiğini ve üstelik bir tür “anarşizm tarihi”ne dönüştürüldüğünü irdeliyor.
Post-anarşist dönemeç
Süreyya Evren’e göre 2000’li yıllardan itibaren bir tür anarşizm-sonrası (post-anarşist) dönemeç yaşandı. Bu dönemecin ardından ortaya çıkan yeni anarşizmler ve küreselleşme karşıtı hareketlerden post-anarşistler ve klasik anarşistler arasındaki tartışmalara, anarşist tarihin temsil edilme ve anlatılma şekillerine kadar bir dizi soruyla uğraşan Evren, anarşizmin günümüzün aktivist çevrelerinden tarihi sanatsal deneylere uzanan, açık uçlu, deneysel form yaklaşımlarını kucaklayan ‘bir form kavrayışı’ olduğu sonucuna ulaşıyor.
Anarşizmler: Anarşizmin Geçmişi ve Tarihleri, böylesi bir dinamiğin bir parçası olarak temelde anarşizm nedir sorusuna cevap arayan bir deneme. Süreyya Evren, anarşizmin yazılmış tarihleri arasında bir külliyat taramasının ötesine geçen, sabırlı bir tutkuyla tartışmaları birbirine bağlayan bir araştırma yürütüyor.
Anarşizmler, Süreyya Evren, İletişim, 2013
Kaynak: Anarşizm, anarşistler, anarşi... - Açık Görüş - Star Gazete http://haber.stargazete.com/acikgorus/anarsizm-anarsistler-anarsi/haber-800621#ixzz2j0QxFrPV
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder